Płodozmian
Płodozmian to system zagospodarowania ziemi uprawnej, oparty na zaplanowanym z góry na wiele lat następstwie roślin po sobie, na wyznaczonym do tego celu obszarze podzielonym na pola, jednocześnie dostosowany do specyficznych warunków rolniczo-ekonomicznych gospodarstwa.
Płodozmian określa również strukturę zasiewów, będącą podstawą do ustalenia typu płodozmianu. Rotacja może następować w cyklach kilkuletnich lub kilkunastoletnich, wiążąc się z hodowlą zwierząt (płodozmiany paszowe, pastewne), czy też z przemysłem rolniczym (płodozmiany przemysłowe). Głównym celem stosowania płodozmianu jest uzyskanie dzięki odpowiedniemu zmianowaniu roślin wzrostu żyzności gleby, co wiąże się ze zwiększeniem ilości i jakości produkcji roślinnej oraz pośrednio zwierzęcej gospodarstwa. Płodozmian odgrywa dużą rolę w zapobieganiu groźnym chorobom roślin uprawnych, często jest główną metodą ich zapobiegania, a bywa, że jedyną. Odgrywa również dużą rolę jako jedna z metod zwalczania chwastów.
Rodzaje płodozmianów.
Ze względu na intensywność uprawianych roślin:
płodozmiany intensywne – wysoki poziom nakładów, zastosowanie maszyn rolniczych, siły roboczej; uprawa roślin o dużych wymaganiach pokarmowych, glebowych czy uprawowych, (uprawy współrzędne, burak cukrowy, len, rzepak, tytoń)
płodozmiany ekstensywne – głównie rośliny mniej wymagające (zbożowe, pastewne)
Ze względu na strukturę zasiewów:
płodozmiany polowe
zbożowe, powyżej 60% powierzchni zbóż
okopowe, powyżej 25% powierzchni zajmują rośliny okopowe
przemysłowe, powyżej 25% powierzchni rośliny przemysłowe
buraczane
lniarskie
mieszane
płodozmiany paszowe: powyżej 50% powierzchni rośliny przeznaczone na paszę
pastewne, powyżej 50% powierzchni rośliny pastewne
przypodwórzowe, źródło paszy dla ferm hodowlanych
przemienne-pastwiskowe lub łąkowe, gdzie część gruntów ornych używana jest jako łąka bądź pastwisko przez okres 4-8 lat
płodozmiany specjalne:
nasienne, zawierające powyżej 50% roślin uprawianych na nasiona
warzywne, częste w gospodarstwach ogrodniczych
energetyczne, złożone z gatunków roślin energetycznych
przeciwerozyjne, zawierające rośliny chroniące glebę przed erozją
rekultywacyjne, stosowane przejściowo w rolniczym zagospodarowaniu terenów zdegradowanych.